تشخیص و درمان زگیل تناسلی ؛ آشنایی با نشانه ها ، خطرات و انواع زگیل تناسلی و ویروس HPV
در این مقاله از سایت دکتر نادر رش‌احمدی قصد داریم اطلاعات کاملی را در خصوص زگیل ناحیه تناسلی و راه‌های درمان آن در اختیار شما قرار دهیم.
زگیل تناسلی که از آن با نام زگیل مقاربتی نیز یاد میشود یک بیماری بسیار شایع پوستی است. زگیل تناسلی در دسته بیماری های آمیزشی طبقه بندی میشود و یک بیماری عفونی است که شایع ترین روش انتقال آن ، برقراری رابطه جنسی با فرد آلوده میباشد. برای افرادی که اطلاعات کافی در خصوص این بیماری ندارند ، زگیل یک مشکل کوچک و گذارا قلمداد میشود ، اما اگر بدانید این بیماری تا چه حد میتواند پیشرونده و خطرناک باشد و شما و دیگران را درگیر کند ، حتما جدی تر به موضوع نگاه میکنید ، چراکه درمان این بیماری در مراحل اولیه بسیار ساده تر و سریعتر انجام میگیرد.
با ما همراه باشید تا نگاه کاملی داشته باشیم به روش های تشخیص ، شناسایی ، شناخت خطرات و در نهایت درمان زگیل تناسلی. این مقاله شامل 10 بخش میباشد که از فهرست پایین در اختیار شما قرار گرفته است:
- زگیل تناسلی چیست؟
- علائم و نشانه های مهم زگیل تناسلی
- خطرات زگیل تناسلی
- تفاوت زگیل معمولی با زگیل تناسلی
- از کجا بفهمیم زگیل تناسلی داریم؟
- درمان زگیل تناسلی
- زگیل تناسلی در مردان
- زگیل تناسلی در زنان
- زگیل تناسلی در کودکان
- پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی یک بیماری پوستی ویروسی است و اگر بخواهیم دقیقتر آنرا توصیف کنیم ، میتوانیم بگوییم که شخص درگیر این بیماری ، مبتلا به تومورهای خوش خیم غیر سرطانی در ناحیه آلت تناسلی خود میباشد. بطور معمول زگیل تناسلی در لایه های بیرونی پوست ایجاد میشود و در حالت نرمال طی مدت کوتاهی (از چند روز تا نهایت چند هفته) خودبخود از بین میروند. اما در مواردی نیز ویروس پیشرفت کرده و شخص را به شدت درگیر بیماری میکند.
همانطور که گفتیم زگیل منشا ویروسی دارد ، ویروسی که عامل بروز این بیماریست با نام HPV (ویروس پاپیلوم انسانی) شناخته میشود.
این ویروس از طریق تماس مستقیم پوست به پوست با افرادی که HPV روی پوست خود دارند منتقل می شود و معمولا در حین رابطه جنسی واژینال و مقعدی از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. همچنین به ندرت از طریق رابطه جنسی دهانی انتقال میابد.
علائم و نشانه های مهم زگیل تناسلی
زگیل تناسلی یک بیماری ویروسی است و تمام بیماری های ویروسی علائم بروز دهنده ای دارند که البته ممکن است خفیف باشد و شخص توجهی به آنها نکند. ویروس پاپیلوم میتواند در بدن قربانی مدتها بصورت مخفی وجود داشته باشد و علائم بسیار کم و خفیفی از خود بروز دهد ، این علائم شامل موارد زیر میشود :
- خونریزی خفیف
- خارش و سوزش ناحیه تناسلی
- زگیل های کوچک که گاهی با چشم براحتی دیده نمیشوند
زمانیکه از نشانه های بالا براحتی عبور کرده باشیم ، یعنی به استقبال فاز جدیدی از بیماری رفته ایم که شدیدتر و با نشانه هایی آشکار همراه است. در این مرحله زگیل هایی تشکیل میشود که براحتی میتوانیم آنها را با چشم ببینیم و تشخیص دهیم. رفته رفته این زگیل ها بزرگتر شده و بر تعدادشان نیز افزوده میشود.
خطرات زگیل تناسلی
پیشتر توضیح دادیم که ویروس HPV عامل ایجاد زگیل تناسلی است ، اما اکنون میخواهیم بدانیم رفتار این ویروس چگونه است و چه خطراتی را میتواند برای ما بدنبال داشته باشد؟
اولین خطری که میتوانیم برای این ویروس نام ببریم ، عامل انتقال آن است. HPV باعث بروز بیماری عفونی مقاربتی میشود و ممکن است فرد منتقل کننده علائم مهم و چشمگیری نداشته باشد ، اما ویروس در فرد گیرنده واکنش شدیدتری نشان داده و باعث بیماری و زگیل های شدید شود.
HPV مانند ویروس HIV (بیماری ایدز) میتواند مدت زیادی در بدن فرد وجود داشته باشد بدون اینکه علائم مشخصی از خود بروز دهد ، به عبارتی این ویروس بطور خاموش در بدن شخص میزبان به حیات خود ادامه میدهد و در تمام این مدت میتواند به افراد مختلف نیز منتقل شود.
اما شاید مهمترین و شدیدترین خطری که زگیل تناسلی و ویروس HPV ممکن است یک نفر را درگیر خود کند ، بروز بیماری سرطان باشد.
HPV انواع مختلفی دارد که طبیعتا همه آنها خطرناک نیستند ، اما برخی از گونه های HPV میتوانند خود را به سلولهای دهانه رحم رسانده و تومورهای بدخیم سرطانی ایجاد کنند.
ویروس HPV بیش از ۱۰۰ گونه مختلف شناسایی شده دارد که هر گونه از آن موجب ایجاد زگیل در سطوح مختلفی از بدن شده و شدت و ضعف متفاوتی دارد.
تفاوت زگیل معمولی با زگیل تناسلی
زگیل معمولی در هر قسمتی از بدن ممکن است پدیدار شود حتی آلت جنسی ، اما زگیل دستگاه تناسلی تنها بر روی اندام تناسلی فرد ایجاد میشود. لگن ، واژن ، آلت و دور مقعد همگی ممکن است درگیر ویروس HPV شده و دچار زگیل تناسلی شوند.
تفاوت مهم و آشکار میان زگیل عادی و زگیل تناسلی در شکل ، رنگ و اندازه آن است. در حالیکه زگیل های عادی معمولا گنبدی شکل هستند ، زگیل های تناسلی بصورت تخت رشد میکنند و روی پوست ایجاد برجستگی میکنند. همچنین رنگ زگیل های تناسلی بسیار به رنگ پوست عادی نزدیک است (قهوه‌ای و صورتی روشن) و برای تشخیص آنها بویژه در موارد سطحی و کوچک ، باید دقت زیادی بخرج داد.
از کجا بفهمیم زگیل تناسلی داریم؟
تشخیص وجود ویروس و دریافت تایید بیماری در مردان و زنان متفاوت است. پزشک جهت تشخیص ویروس HPV به علائم و سوابق پزشکی بیمار رجوع میکند و پس از آن از روش های زیر برای دریافت تایید بیماری استفاده میکند :
- نمونه برداری بیوپسی
- آزمایش DNA – PCR
- تست پاپ اسمیر (فقط خانم ها؛ این تست به شکل نمونه برداری است و میتواند عفونت ها و سرطان‌هایی که سیستم تناسلی زنان را درگیر می کند را تشخیص دهد.)
- کولپوسکوپی واژن و رحم (فقط خانم ها)
نشانه هایی که به ما میگویند ممکن است دچار ویروس HPV باشیم :
- زائده های برجسته و توپر گوشتی در ناحیه تناسلی (توجه داشته باشید که گاهی زگیل ها در ناحیه مقعد کمی متفاوت هستند و بصورت خوشه ای رشد میکنند)
- خارش ، درد خفیف و سوزش در محل زگیل
- رطوبت و ترشح دائمی در محل زگیل
- خونریزی، درد و انسداد مجاری در مواردی که ویروس به مسیر مجاری ادراری راه پیدا کرده باشد
به این نکته توجه کنید که اگر تجربه رابطه جنسی دهانی با فرد مبتلا به ویروس را داشته اید ، ممکن است نشانه ها و علائم در نواحی دهان ، زبان ، لب و حتی گلو بروز کنند.
درمان زگیل تناسلی
در مواردی که مشکوک به زگیل تناسلی هستید و یا علائمی را در خود دیده اید، حتما نخستین اقدام شما باید حفظ آرامش و مراجعه به پزشک متخصص باشد. اما کدام پزشک با چه تخصصی میتواند برای درمان زگیل تناسلی به من کمک کند؟
پزشک متخصص پوست ، متخصص اورولوژی ، متخصص جراحی و در نهایت دکتر زنان و زایمان مرتبط ترین رسته های پزشکی هستند که میتوانید برای درمان مشکل خود به انها مراجعه نمایید.
- راه های درمانی مختلفی برای از بین بردن زگیل تناسلی وجود دارد. یکی از مرسومترین راه های درمان بیماری ، یک همل جراحی سرپایی بدون بیهوشی است که با بی حسی موضعی انجام میشود و توده زگیل توسط پزشک از سزح پوست جدا میشود.
- لیزر یکی دیگر از روش های درمانی متداول زگیل آلت تناسلی محسوب میشود. اشعه ساطع شده از نور لیزر ، بافت زگیل را کاملا میسوزاند و براحتی و در سریعترین زمان ممکن ، زائده های پوستی جدا شده و مشکل مرتفع میگردد.
- استفاده از پماد درمان زگیل تناسلی نیز در مواردی که بیماری شکل جدی بخود نگرفته بسیار موثر عمل میکند.
- شیوه فریز یا انجماد (Freezing) با نام کرایو تراپی زگیل ، در این روش درمان ، یک پزشک یا پرستار زگیل ها را با نیتروژن مایع منجمد می کند، این کار معمولا هفته ای یکبار انجام میشود و تا 4 دوره ادامه میابد.
توجه داشته باشید که متخصص اورولوژی بهترین و مرتبط ترین پزشک به بیماری مذکور میباشد. این افراد معمولا جراح هم هستند ، بنابراین در مواردی که نیاز به عمل جراحی باشد ، بیماری را بهترین شکل مدیریت و درمان میکنند.
اورولوژیست ها آشنایی و تخصص زیادی درمورد آناتومی ناحیه تناسلی آقایان دارند ، بنابراین روش های درمانی آنها بگونه ای دنبال میشود که عوارض جانبی درمان که معمولا شامل تنگی مجاری ادرار و عود مجدد بیماری است ، در شخص بروز نکند.
زگیل تناسلی در مردان
بیشترین حجم اطلاعات در دسترس در خصوص ویروس HPV مربوط به زنان است ، چراکه ابتلا به این ویروس در بانوان بسیار شایعتر است ، اما زگیل تناسلی در مردان نیز میتواند یک مشکل بزرگ و حتی خطرناک باشد که باید مورد توجه قرار گیرد.
مردان در رده سنی 12 تا 35 سال بیش از دیگران در معرض بیماری قرار دارند. (بدلیل فعالیت جنسی بیشتر)
زگیل های ناحیه تناسلی آقایان معمولا دردناک هستند و همراه با سوزش و خارش نمود پیدا میکنند.
زگیل تناسلی در زنان
تقریبا میتوان اینطور گفت که روش های معاینه ، شناسایی و درمان ویروس HPV و زگیل تناسلی زنان با مردان یکیست و تفاوت ها در نوع آزمایشات و دریافت تاییدیه بیماری است. بنابراین کلیه نشانه ها ، علائم و روش های درمانی که به آنها اشاره کردیم ، برای زنان و مردان معتبر هستند.
البته به این نکته توجه داشته باشید که بررسی وجود زگیل در زنان کمی دشوار تر است ، چون در مواردی زگیل در نواحی داخلی مانند دهانه‌ی رحم و یا حتی درون واژن رشد میکنند که براحتی قابل مشاهده چشمی نیست و باید بوسیله دستگاه مورد بررسی قرار گیرد.
ظاهر شدن یا بازگشت زگیل تناسلی در دوران بارداری به دلیل تغییر در نحوه مدیریت ویروس توسط سیستم ایمنی بدن بسیار رایج است.
زگیل تناسلی در کودکان
شاید برایتان باور پذیر نباشد که زگیل تناسلی در کودکان نیز دیده شود ، اما ممکن است کودکان حتی در سنین زیر دو سال نیز درگیر این بیماری شوند! در مواردی که زگیل تناسلی در کودک تشخیص داده شود باید احتمال تجاوز جنسی به کودک نیز در نظر گرفته شود.
اما مهمترین و شایعترین عامل درگیری کودکان با این ویروس ، تماس مستقیم دست آلوده با پوست کودک است که باید بخصوص پدر و مادر مورد بررسی و آزمایش قرار گیرند.
پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی
یکی از توصیه های مهم پزشکان برای پیشگیری از ابتلا به ویروس HPV ، استفاده از کاندوم برای برقراری رابطه جنسی است. البته حتی اگر از کاندوم استفاده میکنید یا رابطه جنسی نافذ نداشته باشید، باز هم ممکن است به زگیل مبتلا شوید، زیرا کاندوم تمام پوست دستگاه تناسلی را نمی‌پوشاند.
دیگر توصیه مهم بهداشتی ، عدم برقراری رابطه جنسی دهانی است که میتواند منبع انتقال بسیاری از بیماری های عفونی نیز باشد.
لازم است بدانید :
- پزشکان به کلیه افرادی که رابطه جنسی دارند توصیه می کنند که حتما بطور مستمر و در فواصل زمانی مشخص چکاپ انجام دهند ، چراکه ابتلا به ویروس HPV یک بیماری مقاربتی محسوب میشود و درمان آن در مراحل اولیه از پیشرفت بیماری و انتقال آن به دیگران پیشگیری میکند.
- سیستم ایمنی سالم و قوی ، معمولا قادر است ویروس را در طول زمان پاک کرده و یا آنرا نابود کند. این بدان معنیست که در نهایت زگیل ها خودبخود درمان می شوند.
- زگیل تناسلی عود کننده : گاهی زگیل‌ها می توانند بعد از اینکه موفق به خلاص شدن از شر آنها شدید دوباره عود کنند. این اتفاق ممکن است هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از اولین ظهور آنها رخ دهد.
- سیگار کشیدن شانس پاکسازی ویروس را کاهش می دهد، بنابراین توصیه می شود سیگار را ترک کنید.
- با سالم نگه داشتن خود و سیستم ایمنی بدنتان ، تغذیه خوب و ورزش امکان رشد HPV به طرز چشمگیری کاهش میابد.
دکتر نادر رش‌احمدی ، جراح و متخصص کلیه و مجاری ادراری با بیش از 26 سال سابقه ، میتواند برای تشخیص و درمان کامل زگیل تناسلی به شما کمک کند.
